به گزارش «فرهیختگان»، عبدالرضا فرجی‌راد، استاد دانشگاه و سفیر اسبق ایران در نروژ در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به بررسی زمینه‌های رای‌آوری بایدن در انتخابات آمریکا و نقد امید بستن برخی جریانات در داخل کشورمان به دموکرات‌ها پرداخت که مشروح این مصاحبه در ادامه می‌آید.
به نظر شما اگر بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پیروز شود چه رویکردی نسبت به ایران و برجام خواهد داشت؟ ضمن اینکه برخی جریانات در داخل کشور منتظر نتیجه ریاست‌جمهوری ایالات متحده هستند، این رویکرد را چگونه تحلیل می‌کنید؟
آنچه مسلم است اینکه اگر دموکرات‌ها روی کار بیایند تلاش می‌کنند همان وضعیت سابق را بازگردانند یعنی آمریکا به برجام بازمی‌گردد و از سوی دیگر تلاش خواهد کرد که با متحدان اروپایی خود همکاری کند تا شکاف بین اروپا و آمریکا ناشی از رفتارهای ترامپ کاهش یابد.
تصور من این است که اگر بایدن پیروز شود و من معتقدم نتیجه انتخابات هنوز ۵۰ -50 درصد است، بایدن به برجام باز خواهد گشت و برخی از تعهداتی که ترامپ نادیده گرفته را احیا خواهد کرد؛ فقط ممکن است فشارهایی برای گفتوگوهای منطقه‌ای آورده شود که البته قبلا و در زمان اوباما نیز گفتوگوهای برجامی صورت می‌گرفت اما آنها انتظار داشتند بعد از برجام گفتوگوهای منطقه‌ای نیز صورت گیرد.
در ارتباط با مسائل منطقه اگر مذاکره شود دست ایران پر است و در زمینه تسلیحاتی و نظامی منطقه نیز از همه جهت جمهوری اسلامی دست برتر را دارد و این کشورهای جنوب خلیج‌فارس هستند که امنیت منطقه را به خطر انداخته‌اند.
نباید شرایط کشور را به نتیجه انتخابات آمریکا گره بزنیم
با توجه به اینکه ایران از همه جهت ازجمله مذاکره و نظامی‌گری دست برتر را دارد چقدر این اقدام عاقلانه است که کشور را معطل نتیجه انتخابات آمریکا و معطل رای‌آوری بایدن کنند؟
این صحبت کاملا درست است و ما نباید کارهای کشور را به انتخابات آمریکا گره بزنیم؛ یعنی اگر به این جمع‌بندی برسیم که چه چیزی به نفع منافع ملی است باید اقدام کنیم البته روس‌ها نیز دوباره این مساله را مطرح کردند؛ یک بار حدود یک ماه قبل پوتین با ترامپ گفت‌وگوی تلفنی انجام داد و سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد گفتوگوهای پوتین و ترامپ درباره ایران بسیار امیدوارکننده بوده و مشخص است که پیامی از طرف پوتین منتقل شده و صحبت اخیر لاوروف نیز ناظر بر پاسخ مثبت آمریکایی‌ها بوده است.
نباید مساله ایران، آمریکا و تحریم‌ها را به آمدن بایدن گره زد
البته تصمیم‌گیری در این زمینه بستگی به تصمیم مقامات نظام و شورای امنیت ملی دارد و از این رو نباید مساله ایران، آمریکا و تحریم‌ها را به آمدن بایدن گره زد، چراکه وضعیت پیروزی بایدن 50-50 است.
تفاوت چندانی بین جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها نیست
آیا موضع همیشگی دموکرات‌ها نسبت به کشورمان با جمهوری‌خواهان تفاوت دارد یا خیر و اینکه نظر شخص بایدن و مشاوران او چقدر نسبت به جمهوری اسلامی خصمانه است؟
به نظر می‌رسد بایدن تصمیم خود را برای بازگشت به برجام گرفته است و از طرف دیگر کری در این تیم نفوذ داشته و سخنرانی می‌کند و مشغول چینش است، بنابراین اعتبار آنها نیز مطرح است چراکه می‌خواهند به برجام بازگردند و بگویند برجام کار درستی بوده و از طرف دیگر می‌خواهند ترامپ را به زمین بزنند و به او بفهمانند که خروج از برجام کار غلطی بوده است، اما به نظر می‌رسد تفاوتی بین جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها وجود دارد، هرچند زیاد نیست. از سوی دیگر نباید تیم ترامپ و حضور افراد جنگ‌طلبی همچون بولتون و پمپئو را با دموکرات‌ها یکی کرد.
البته این صحبت شما درحالی است که شدیدترین تحریم‌ها در دوره اوباما که یک دموکرات بود علیه کشورمان اعمال شد.
بله، حرف شما درست است اما واقعیت این است که اگر با تحریمهای الان مقایسه شود هرچند در آن مقطع تحریمهای شورای امنیت را هم داشتیم اما راه نفس کشیدن هم بود و هنوز شرکت‌هایی بودند که با ایران کار می‌کردند و ما با کشوری همچون ترکیه فعالیت اقتصادی بالایی داشته و حداقل یک میلیون بشکه در روز نفت می‌فروختیم.
بنابراین تحریمهای فعلی بسیار کمرشکن است و کمتر کشوری توان تاب‌آوری دارد چراکه آنها حتی در دریاها نیز دخالت کرده و اجازه حرکت کشتی‌ها را نمی‌دهند و به دروغ مدعی می‌شوند که دارو را آزاد کردند درحالی که حتی اجازه نمی‌دهند ما نفت بفروشیم تا ما‌به‌ازای آن دارو خریداری کنیم.
اخبار مرتبط: